Tetraboran sodu
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura kryształu pentahydratu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | Na | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inne wzory | Na | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa molowa | 201,22 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | bezbarwne, szkliste, higroskopijne ciało stałe[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Minerały | kernit (tetrahydrat)[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 1303-96-4 (bezwodny) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | 10219853 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | DB14505 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
ATC | S01AX07 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tetraboran sodu, pot. boraks, Na
2B
4O
7 – nieorganiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu borowego. Tworzy bezbarwne kryształy Na
2B
4O
7·10H
2O rozpuszczalne w wodzie. Powoli ogrzewany traci wodę krystaliczną, w temperaturze 300–400 °C przechodzi w sól bezwodną. Barwi płomień na zielono. Występuje w przyrodzie jako minerał boraks rodzimy (Na
2B
4O
7·10H
2O) oraz częściowo odwodnione tinkalkonit i kernit[2].
- Minerały tetraboranu sodu
- boraks rodzimy (Na
2B
4O
7·10H
2O) - tinkalkonit (Na
2B
4O
7·5H
2O) - kernit (Na
2B
4O
7·4H
2O)
Zastosowania
Stosowany jako odczynnik, np. do wytwarzania pereł boraksowych, jako środek ułatwiający lutowanie.
Najważniejszym zastosowaniem przemysłowym boraksu jest produkcja szkła, szkliw, ceramiki i wełny szklanej[4][5] oraz wytwarzania nadboranu sodu (NaBO
3), wykorzystywanego w dużych ilościach, zwłaszcza w Europie, jako wybielacz w detergentach. Ponadto jest stosowany m.in. jako topnik do spawania i lutowania oraz składnik nawozów[4]. W gospodarstwach domowych jest wykorzystywany np. do zwalczania insektów, środek czyszczący, dezynfekujący i odwaniający[6].
Sproszkowanego boraksu używa się również w taksydermii poprzez wcieranie go w skórę i kości wypychanego zwierzęcia celem zakonserwowania ich[7][8][9]. W przeciwieństwie do arszeniku, używanego niegdyś do konserwacji wypchanych zwierząt, boraks nie jest drażniący dla skóry[7].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-87, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
- ↑ a b c CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R.D.R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 4-63, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
- ↑ Tetraboran sodu (nr 229946) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2019-06-17]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ a b Metals and their Compounds. W: Karl Heinz Büchel, Hans-Heinrich Moretto, Peter Woditsch: Industrial Inorganic Chemistry. Wyd. 2. Wiley-VCH, 2000, s. 225–227. DOI: 10.1002/9783527613328.ch03. ISBN 978-3-527-61332-8.
- ↑ Adam Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. 5. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 779–780. ISBN 83-01-13654-5.
- ↑ Domowe zastosowanie boraksu. «wTwoimDomu.com», 2015. [dostęp 2016-01-26].
- ↑ a b Gerald J. Grantz: Home Book of Taxidermy and Tanning. Stackpole Books, 1985, s. 15.
- ↑ Victoria Woollaston: The science of TAXIDERMY: Expert reveals the gruesome ins and outs of mounting and preserving dead creatures. DailyMail, 31 grudnia 2014. [dostęp 2017-06-19].
- ↑ Industrial Minerals and Extractive Industry Geology. Geological Society of London, 2002, s. 89.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
S01A – Leki stosowane w zakażeniach oczu |
| ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
S01B – Leki przeciwzapalne |
| ||||||||||||
S01C – Połączenia leków przeciwzapalnych z przeciwinfekcyjnymi |
| ||||||||||||
S01E – Leki stosowane w jaskrze i zwężające źrenicę |
| ||||||||||||
S01F – Leki rozszerzające źrenicę |
| ||||||||||||
S01G – Leki zmniejszające przekrwienie oraz przeciwalergiczne |
| ||||||||||||
S01H – Środki znieczulające miejscowo |
| ||||||||||||
S01J – Preparaty diagnostyczne |
| ||||||||||||
S01K – Preparaty pomocnicze w chirurgii oka |
| ||||||||||||
S01L – Leki stosowane w leczeniu zaburzeń naczyniowych oka |
| ||||||||||||
S01X – Pozostałe leki oftalmologiczne |
|
- Britannica: science/borax-chemical-compound
- БРЭ: 2251257
- SNL: boraks
- Catalana: 0154264
- DSDE: boraks