Ksantofile
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Getrocknet_Ahornblatt.jpg/250px-Getrocknet_Ahornblatt.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Cryptoxanthin.svg/250px-Cryptoxanthin.svg.png)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Kirschblatt_web.jpg/250px-Kirschblatt_web.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Yolk.jpg/250px-Yolk.jpg)
Ksantofile – grupa organicznych związków chemicznych, barwników roślinnych należących do karotenoidów, tlenowe pochodne karotenów. Ksantofile są pomocniczymi barwnikami fotosyntezy. Pełnią także funkcję przeciwutleniaczy, przez co chronią komórkę, a zwłaszcza chloroplasty przed szkodliwym działaniem reaktywnych form tlenu. Dzięki wielu sprzężonym wiązaniom podwójnym nadają żółtą, pomarańczową lub czerwoną barwę kwiatom, owocom, a także żółtku jaj (luteina).
Do częściej występujących należą fukoksantyna i wiolaksantyna oraz zeaksantyna (odpowiedzialna za barwę kukurydzy).
Niektóre z ksantofilów stosowane są jako barwniki spożywcze:
- E161a – flawoksantyna
- E161b – luteina
- E161c – kryptoksantyna
- E161d – rubiksantyna
- E161e – wiolaksantyna
- E161f – rodoksantyna
- E161g – kantaksantyna
- E161h – zeaksantyna
- E161i – cytranaksantyna
- E161j – astaksantyna
Inne ksantofile:
- anteraksantyna
- diatomoksantyna
- sifonaksantyna
Biosynteza
Ksantofile powstają drogą bezpośredniego wprowadzenia tlenu do cząsteczki z udziałem oksygenaz mieszanych. Najczęściej spotykane w naturze są pochodne hydroksylowe (grupa -OH, najczęściej w pozycjach C-3 i C-3' cząsteczki), chociaż znane są też ksantofile zawierające w cząsteczce grupy aldehydowe, ketonowe, karboksylowe i hydroksymetylowe (-CH2OH). Ze względu na różnorodność pochodnych tlenowych należy sądzić, że hydroksylacja zachodzi zarówno przed, jak i po cyklizacji.
Zobacz też
Bibliografia
- Encyklopedia Szkolna Biologia. WSiP S.A., Warszawa.
![]() | Zobacz multimedia związane z tematem: Ksantofile |
- Britannica: science/xanthophyll
- БРЭ: 2638836
- SNL: xantofyller
- DSDE: xantofyl