Nakajima B5N
Nakajima B5N2 | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | Japonia | ||
---|---|---|---|
Producent | Nakajima | ||
Typ | pokładowy samolot torpedowo-bombowy | ||
Załoga | 3 | ||
Historia | |||
Data oblotu | styczeń 1937 | ||
Lata produkcji | 1937–1943 | ||
Wycofanie ze służby | 1945 | ||
Liczba egz. | około 1150 | ||
Dane techniczne | |||
Napęd | 1 silnik gwiazdowy, 9-cylindrowy, chłodzony powietrzem Nakajima Hikari 2 lub silnik gwiazdowy, 14-cylindrowy, chłodzony powietrzem Nakajima NK1A Sakae 11 | ||
Moc | B5N1: startowa: 840 KM | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 15,518 m / 15,518 m | ||
Długość | 10,30 m | ||
Wysokość | 3,70 m / 3,70 m | ||
Powierzchnia nośna | 37,70 m² / 37,70 m² | ||
Masa | |||
Własna | 2099 kg / 2279 kg | ||
Startowa | normalna: 3700 kg / 3800 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. | 350 km/h na 2380 m / 380 km/h na 3600 m | ||
Prędkość przelotowa | 256 km/h na 2000 m | ||
Prędkość wznoszenia | czas wznoszenia na 3000 m: | ||
Pułap | 7400 m / 8260 m | ||
Zasięg | 1220 km (maks. 2150 km) / 1991 km (maks. 2280 km) | ||
Dane operacyjne | |||
Uzbrojenie | |||
1 km wz. 92 kal. 7,7 mm bomby lub torpeda o masie do 800 kg | |||
Użytkownicy | |||
Japonia | |||
Rzuty | |||
|
Nakajima B5N (Wzór 97) (jap. 中島 B5N Nakajima B5N) – trzymiejscowy pokładowy samolot torpedowo-bombowy konstrukcji japońskiej z okresu drugiej wojny światowej. Alianci nadali mu nazwę kodową Kate[2].
W odróżnieniu od przestarzałych modeli alianckich samolotów Douglas TBD Devastator i Fairey Swordfish Nakajima B5N na początku wojny był nowoczesną jednostką o bardzo dobrych parametrach bojowych[3].
W parze z torpedą lotniczą Typ 91 cechowały go duża prędkość i wysokość zrzutu, co zwiększało bezpieczeństwo samolotu oraz załogi w trakcie ataku, a także wydłużało czas lotu torpedy, skracając tym samym podwodną część jej drogi do celu. W konsekwencji zmniejszało to do minimum czas na reakcję celu i jego szanse na wymanewrowanie torpedy. Wykazały się skutecznością podczas ataku na Pear Harbor, w bitwie na Morzu Koralowym i podczas bitwy pod Midway[4].
Historia
Zamówienie na ten samolot pokładowy złożono w 1935 roku. Opracowywana konstrukcja zastąpiła używane wcześniej w marynarce japońskiej pokładowe samoloty bombowe, budowane w układzie dwupłata. Projekt otrzymał nazwę Typ K.
Prototyp samolotu, oblatany w styczniu 1937 roku, nosił skrócone oznaczenie B5N1. Zamontowano w nim hydrauliczny mechanizm składania końcówek płata. Sprawiał on jednak problemy i zrezygnowano z niego na rzecz mechanizmu ręcznego.
Pierwsze samoloty seryjne, pod nazwą Samolot Pokładowy Torpedowo-Bombowy Wzór 98 Model 11, wysłano do Chin, gdzie sprawdzano ich przydatność w warunkach bojowych. Wstępnie zalecono mocniejszy silnik. W grudniu 1939 zaakceptowano do produkcji wersję B5N2 Model 12 z nowym silnikiem Nakajima Sakae o mniejszej średnicy i większej mocy, co pozwoliło na polepszenie osiągów, a węższa obudowa silnika poprawiła właściwości aerodynamiczne i widoczność z kabiny pilota. Samoloty tej wersji produkowano od lutego 1940, ponadto część samolotów B5N1 przebudowano do nowej wersji[1][5].
Do sierpnia 1941 samolot budowano w firmie macierzystej. W 1942 roku produkcję wznowiono w 11. Arsenale Lotniczym Marynarki Wojennej (Dai-Juichi Kaigun Kokusho) w Hiro koło Kure oraz w zakładach Aichi Tokei Denki K.K., gdzie produkowano je do 1944 roku[5]. Wielkość produkcji nie została ustalona z pewnością, łącznie zbudowano według różnych źródeł 1149 (dane amerykańskie), 1250 (dane japońskie) lub 1350 (wyliczenia J. Longa) egzemplarzy tego samolotu[6]. 30 sztuk przebudowano na szkolny dwuster B5N1-K. W zakładach Nakajima wyprodukowano 669 samolotów (według innych danych 669 lub 870)[6].
Od 1943 roku B5N były stopniowo zastępowane przez nowsze Nakajima B6N, po raz ostatnio zostały użyte bojowo jako bombowce pokładowe podczas bitwy na Morzu Filipińskim w czerwcu 1944, gdzie już znacznie ustępowały konstrukcjom alianckim[6]. Do końca wojny maszyny tego typu służyły w szkołach lotniczych oraz przebudowane na samoloty patrolowe wyposażone w radar do wykrywania wynurzonych okrętów podwodnych[6]. Wykorzystywano je również pod koniec wojny do ataków kamikaze[4].
Samolot był uzbrojony w pojedynczy karabin maszynowy wz. 92 kalibru 7,7 milimetra w tylnej kabinie. Uzbrojenie podwieszane stanowiła torpeda typ 91 albo do 800 kg bomb w jednej z konfiguracji: jedna bomba przeciwpancerna lub burząca o masie 800 kg, dwie bomby 250 kg lub 6 bomb 60 kg albo (do celów szkolnych) 30 kg[1][7].
Przypisy
- ↑ a b c Nakajima B5N Allied Code Name: "Kate". www.combinedfleet.com. [dostęp 2021-11-13].
- ↑ Wiktor Suworow Dzień "M", Rebis Poznań 2008
- ↑ René J. Francillon, Japanese Aircraft of the Pacific War, Putnam, 2. Auflage 1979/1994, S. 411; Joseph Mizrahi (Ed.), Handicapping the Combat Aircraft of the Pacific War, Wings Vol. 15 No. 3 S. 24–55, auf S. 41: "best torpedo bomber in the world 1941".
- ↑ a b Nakajima B5N1 "Kate". www.ipmsdeutschland.de. [dostęp 2021-11-13].
- ↑ a b Wieliczko 2018 ↓, s. 92-94.
- ↑ a b c d Wieliczko 2018 ↓, s. 95-98.
- ↑ Wieliczko 2018 ↓, s. 87.
Bibliografia
- AlexanderA. Lüdeke AlexanderA., Weapons of World War II, Bath: Parragon, 2011, s. 225, ISBN 978-1-4454-2435-4, OCLC 744570428 .
- Chris Bishop: The Ilustrated Encyclopedia of Weapons Of World War II. London: Amber Books, 2014, s. 424. ISBN 978-1-78274-167-1.
- Leszek A. Wieliczko. Nakajima B5N (Kate). „Lotnictwo”. 5/2018. XXI (199), s. 84-98, maj 2018. ISSN 1732-5323.
- p
- d
- e
Samoloty myśliwskie | |
---|---|
Samoloty bombowe i torpedowe | |
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe | |
Samoloty szkolno-treningowe | |
Szybowce | |
Samoloty kamikaze | |
Samoloty transportowe | |
Wiatrakowce | |
Konstrukcje prototypowe i doświadczalne | |
Inne |
- SNL: Nakajima_B5N